Dịch Covid-19 bắt nguồn ở Trung Quốc vào cuối năm 2019 tiếp tục lan rộng trên toàn thế giới. Số liệu mới nhất tính đến sáng ngày 25/03/2020 ghi nhận gần 395.000 trường hợp nhiễm bệnh tại hơn 190 quốc gia và vùng lãnh thổ, với hơn 18.000 trường hợp tử vong trên toàn cầu. Số người tử vong vì Covid-19 đã vượt qua cả dịch SARS năm 2002.
Tại Châu Á, thị trường bất động sản ở những quốc gia có người nhiễm virus đang gánh chịu những ảnh hưởng tiêu cực, nhất là bất động sản bán lẻ, khách sạn, và nhà hàng.

Trung tâm thương mại Ion Orchard tại Singapore

Cửa hàng bán lẻ và nhà hàng liên tục đóng cửa
Các nhà bán lẻ đã tạm dừng kinh doanh để đối phó với đại dịch. Theo Bloomberg, các tập đoàn hàng tiêu dùng lớn từ Chow Tai Fook Jewelry Group Ltd. đến Yum China Holdings Inc. đã đóng 80% số cửa hàng hiện có trong thời điểm Trung Quốc chạy đua để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. Chow Tai Fook có hơn 3.600 cửa hàng tại Trung Quốc đại lục. Ngoài ra, các thương hiệu nổi tiếng như Nike, Adidas và Starbucks đều đã dừng hoạt động một nửa số cửa hàng của họ tại Trung Quốc do sự lây nhiễm của virus.
Các chuỗi nhà hàng cũng bị ảnh hưởng tương tự. Yum China Holdings Inc., có 9.200 cửa hàng tại 1.300 thành phố ở Trung Quốc, đã tạm thời đóng cửa hơn 30% số nhà hàng. Giám đốc tài chính của tập đoàn, Andy Yeung cho biết vào đầu tháng 2 rằng: “Chúng tôi không thể dự đoán khi nào sẽ mở cửa trở lại các nhà hàng”.
Trung tâm thương mại tạm dừng hoạt động
Theo Bloomberg, một tháng sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, 50% số trung tâm thương mại của Trung Quốc vẫn đóng cửa vì người tiêu dùng chỉ tập trung mua sắm các nhu yếu phẩm cần thiết.
CapitaLand, một công ty bất động sản đã niêm yết tại Singapore, cho biết đã đóng cửa 12 trung tâm thương mại của mình ở Trung Quốc, bốn trong số đó thuộc Vũ Hán.
Sasseur REIT, một công ty bất động sản niêm yết khác tại Singapore, vào ngày 28/01 đã tuyên bố tạm dừng hoạt động các trung tâm thương mại của mình tại Trùng Khánh, Bích Sơn, Hợp Phì và Côn Minh. Công ty cho biết thêm, bảy trung tâm thương mại khác ở Hàng Châu, Trường Sa, Nam Kinh, Lan Châu, Tây An, Quý Dương và Trường Xuân cũng đã lần lượt đóng cửa từ ngày 26/01. Theo khảo sát, các trung tâm này vẫn chưa mở cửa trở lại vào ngày 28/02.
Du lịch trầm lắng
Khách du lịch đang tránh các điểm đến tại Châu Á, điều này hiển nhiên tác động rất tiêu cực đến ngành khách sạn. Nhiều chuyên gia cho biết sự sụt giảm không chỉ tới từ lượng khách tại thị trường Trung Quốc, mà còn lan sang các quốc gia Châu Á và phương Tây khác. Hệ quả là, doanh thu từ mùa du lịch năm 2020 tại Châu Á được dự báo sẽ giảm nghiêm trọng.
“Khách du lịch từ Trung Quốc và cả các quốc gia khác đang hoãn hoặc hủy các chuyến đi đến Singapore cũng như các nước Châu Á”, ông Keith Tan, Giám đốc điều hành của Tổng cục Du lịch Singapore cho biết vào ngày 12/02.
Các nền kinh tế phụ thuộc vào du lịch như Thái Lan, với doanh thu từ du khách nước ngoài đóng góp khoảng 12% GDP, đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề bởi các lệnh phong tỏa và cảnh báo về du lịch. 
“Tác động hiện nay không chỉ dừng ở khách du lịch Trung Quốc mà đã lan sang tất cả các thị trường khác”, Chủ tịch Hội đồng Du lịch Thái Lan, Chairat Triratanajaraspon phát biểu trên Reuters.
Trong khi đó, hòn đảo du lịch nổi tiếng Bali của Indonesia đã chứng kiến 20.000 lượt tour bị hủy bỏ, theo thông tin từ Hariyadi Sukamdani, người đứng đầu Hiệp hội Khách sạn và Nhà hàng Indonesia.
Tại Việt Nam, việc hủy bỏ các tour du lịch và phòng khách sạn đang diễn ra ngày càng nhiều. Theo Thông tấn xã Việt Nam, nhiều chuyến du lịch đến Việt Nam vào tháng 3 và tháng 4 đã bị hủy bỏ. Tổng cục Du lịch Việt Nam ước tính thiệt hại do đại dịch của ngành du lịch nước này sẽ dao động từ 5,9 tỷ USD đến 7,7 tỷ USD.
Áp lực đối với các chủ mặt bằng cho thuê
Nhiều chuỗi nhà hàng ở Singapore đã yêu cầu chủ mặt bằng giảm giá thuê. Hiệp hội Nhà hàng Singapore (RAS) cho biết vào ngày 13/02 rằng họ đã gửi thư cho 24 chủ sở hữu trung tâm thương mại lớn để yêu cầu tạm thời cắt giảm tiền thuê. 
“Theo tình hình hiện nay, chúng tôi hy vọng được giảm giá cho thuê ít nhất là 50% trong vòng 3 tháng đầu tiên”, Chủ tịch RAS, ông Vincent Tan cho biết.
Trong bối cảnh này, CapitaLand vào ngày 23/02 đã công bố các biện pháp hỗ trợ khách thuê, bao gồm chương trình hỗ trợ tiếp thị trị giá 10 triệu đô la Singapore dành cho các hoạt động khuyến mại và nhà bán lẻ tại tất cả các trung tâm thương mại, đồng thời cho phép thanh toán tiền thuê mặt bằng linh hoạt, giảm nửa tháng tiền thuê mặt bằng cho khách thuê đủ điều kiện, và cam kết chuyển toàn bộ khoản tiền thuế bất động sản được chính phủ miễn trừ để hỗ trợ các khách thuê.
Trong khi đó, Frasers Property tiết lộ gói hỗ trợ vào ngày 24/02 cho 14 trung tâm thương mại ở Singapore, bao gồm khoản thu do được miễn giảm thuế bất động sản và cho phép người thuê chuyển đổi đặt cọc bằng tiền mặt sang hình thức bảo lãnh ngân hàng. Công ty này cũng đề cập việc khách thuê có thể chọn thời gian hoạt động ngắn hơn từ 11 giờ sáng đến 9 giờ tối. Frasers Property dự kiến sẽ đưa ra thêm các sáng kiến khác như miễn phí đỗ xe trong khoảng thời gian từ 12 giờ tối đến 2 giờ chiều và 6 giờ chiều đến 10 giờ tối, và triển khai các sáng kiến tiếp thị cho cả khách thuê và khách mua sắm để tăng lưu lượng người mua sắm và giúp khách thuê tăng doanh số.
Tại Hồng Kông, một số chủ đầu tư như Sun Hung Kai Properties và New World Development đồng ý cắt giảm tiền thuê vào tháng 2. Tuy vậy, tình hình khó khăn hơn đã khiến những khách thuê mong muốn miễn phí hoàn toàn tiền thuê trong tháng này và đề nghị chủ đầu tư tính tiền thuê từ tháng 3 đến tháng 6 bằng một tỷ lệ phần trăm doanh thu nhất định.
Giải pháp lúc này là gì?
City Developments (CDL) cho biết sẽ tận dụng thời kỳ “nhàn rỗi” hiện tại để nâng cấp trung tâm thương mại Jungceylon ở Phuket, Thái Lan cũng như một trung tâm mua sắm khác nằm trên trục đường mua sắm Orchard Road của Singapore.
Trong khi đó, đối thủ của họ là CapitaLand trở thành công ty mới nhất ở Singapore thực hiện “đóng băng thanh toán” do Covid-19, theo đó các thành viên hội đồng quản trị và quản lý cấp cao sẽ chịu cắt giảm chi phí và lương cơ bản từ 5% đến 15%. Nhà phát triển bất động sản lớn nhất Singapore này cũng tạm dừng trả lương cho tất cả nhân viên ở cấp quản lý trở lên. Các biện pháp kể trên có hiệu lực từ ngày 01/04/2020 và sẽ được xem xét sau sáu tháng hoặc khi dịch Covid-19 đã ổn định. Tập đoàn này cũng kỳ vọng mở cửa của các trung tâm thương mại ở Trung Quốc khi Bắc Kinh dần đưa các hoạt động kinh doanh và sản xuất trở lại bình thường. Theo nghiên cứu của OCBC, lưu lượng người mua sắm tại các trung tâm thương mại của CapitaLand ở Trung Quốc đã tăng trở lại ở mức 40% - 50% so với trước khi bùng phát dịch bệnh, sau khi đã giảm tới 80% - 90%. Các hoạt động của tập đoàn này tại Singapore cũng bị ảnh hưởng do lượng người mua sắm giảm tới 50%; tuy nhiên, với sự kiểm soát dịch bệnh chặt chẽ của chính phủ, mức giảm hiện nay chỉ vào khoảng 5%.
Tạm kết
Thật khó để so sánh thiệt hại kinh tế ở thời điểm hiện tại do Covid-19 với bức tranh năm 2003 khi diễn ra dịch SARS, một phần bởi nền kinh tế Trung Quốc đại lục đã lớn gấp chín lần so với thời điểm 2003. Trung Quốc hiện cũng là quốc gia xuất khẩu số 1 thế giới, nhập khẩu thứ 2 thế giới, và là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.
Tuy nhiên, như nhiều nhà đầu tư đã nói “chúng ta không thể dự đoán tương lai, nhưng chúng ta có thể chuẩn bị cho nó”. Tất cả những gì cần làm là cắt giảm các hoạt động và chi phí không cần thiết, tối ưu hóa bộ máy, linh hoạt với tình hình, và chuẩn bị các kế hoạch đón đầu khi hoạt động kinh doanh trở lại mạnh mẽ hơn sau dịch bệnh.